
जनकपुरधाम १९ फागुन ।
हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको गहिरो आस्था बोकेको ‘मिथिला माध्यमिकी परिक्रमा’ आज जलेश्वरमा आइपुगेको छ। करिब १५ दिनसम्म चल्ने यो धार्मिक यात्रा मिथिलाञ्चलको इतिहास, संस्कृति, परम्परा र श्रद्धासँग गहिरो रूपमा जोडिएको छ। नेपाल र भारतका हजारौं भक्तजन तथा साधु-सन्तहरूको सहभागिता रहेको यस परिक्रमा यात्रा भगवान राम र माता सीताको पवित्र स्थलहरूमा पुग्ने परम्परागत धार्मिक यात्रा हो।
परिक्रमा यात्रा र यसको परम्परा
परम्पराअनुसार, फागुन कृष्ण औंसीका दिन जनकपुरको रत्नसागर र अग्निकुण्डबाट किशोरीजी (सीता माता) को डोला तथा ठेराकचुरी मठबाट मिथिलाविहारी भगवान रामचन्द्रको डोला निस्कन्छ। जानकी मन्दिर हुँदै यी डोला जनकपुरको हनुमाननगर पुग्छन्, जसलाई माध्यमिकी परिक्रमा प्रारम्भ हुने मुख्य स्थल मानिन्छ।
यो परिक्रमा त्रेतायुगदेखि नै निरन्तर चल्दै आएको मानिन्छ। धार्मिक विश्वास अनुसार, भगवान रामले राजा जनककी छोरी सीतासँग विवाह गरेपछि जनकपुरधाम आसपासका धार्मिक स्थलहरूको परिक्रमा गरेका थिए, जुन परम्परा आजसम्म जीवित रहेको छ।
परिक्रमा मार्ग र महत्व
यस परिक्रमा यात्राले मिथिलाञ्चलका प्रमुख धार्मिक स्थलहरू जोड्दछ। कुल १३ वटा विश्रामस्थल नेपालमा र २ वटा भारतमा पर्दछन्। १५ दिनसम्म चल्ने यात्रामा सहभागीहरूले करिब १३३ किलोमिटरको दूरी पैदल यात्रा गर्छन्।
परिक्रमा मार्ग निम्नानुसार छ:
- पहिलो दिन: परिक्रमा जनकपुरको हनुमाननगरबाट सुरु हुन्छ।
- दोस्रो दिन: भारतको कल्याणेश्वर महादेव पुग्छ।
- तेस्रो दिन: फुलहर (गिरिजास्थान) हुँदै नेपाल प्रवेश गर्छ।
- चौथो दिन: महोत्तरी जिल्लाको मटिहानी आइपुग्छ।
- पाँचौँ दिन: भक्तजन जलेश्वरनाथ महादेवको दर्शन गर्न जलेश्वर पुग्छन्।
- छैटौँ दिन: मडईमा विश्राम गरिन्छ।
- सातौँ दिन: ध्रुव कुण्डमा विश्राम हुन्छ।
- आठौँ दिन: कञ्चनवन हुँदै पर्वता पुगिन्छ।
- नवौँ दिन: हनुमानजीको मन्दिर रहेको पर्वता पुगिन्छ।
- दसौँ दिन: धनुषाधाम पुगेर पूजाअर्चना गरिन्छ।
- एघारौँ दिन: सतोषर पुगिन्छ।
- बाह्रौँ दिन: औरहीमा भक्तजनहरू कमला नदीमा स्नान गरी पूजाअर्चना गर्छन्।
- तेह्रौँ दिन: भारतको विशौलमा पूजा गरिन्छ।
- चौधौँ दिन: कल्याणेश्वरमा पुनः विश्राम गरिन्छ।
पन्ध्रौँ दिन: परिक्रमा पूर्ण गरी भक्तजनहरू फागु पूर्णिमाको दिन पुनः जनकपुर फर्किन्छन्।